در حالی که تلاشهای زیادی برای ایجاد ناآرامی در بازارهای مالی ایران طی ماههای اخیر صورت گرفته است، اما این بخش تقریباً در برابر ریسکهای متعدد و متنوع تحمیلی خوب ظاهر شده است، در عین حال واقعیتهایی اقتصادی وجود دارد که نمیتوان اثرگذاری آن را در بازار مالی کتمان یا پنهان کرد، از این رو شاید به همین دلیل است که از یکسو برخورد امنیتی با اخلالگران ارزی در جریان است و از سوی دیگر نیز بازارهایی، چون سکه طلا با رشد نرخ مواجه میشود.
عبور سکه طلا از مرز ۱۷ میلیون تومان نشان داد به طور مجدد بازار طلا سکه شده است، البته در شرایط تورمی اقتصاد رشد نرخ کالا مقولهای تعجببرانگیز به شمار نمیرود، زیرا در واقع تورم به مثابه علامت شکلگیری بیماری در اقتصاد است که سرکوب علامت بیماری، نه تنها کمکی به درمان بیماری نمیکند، بلکه با پنهانسازی علامت بیماری امکان دارد زمان به عنوان یک عنصر طلایی و حیاتی برای درمان بیمار نیز از دست برود.
تورم اجتناب ناپذیر
وقتی موتورهای ایجاد تورم در یک اقتصاد روشن است، رشد مستمر قیمت کالا و خدمات رویدادی تعجببرانگیز نیست و اتفاقاً تعجب آن است که در میان رشد دستهجمعی قیمت کالا و خدمات، چند قلم کالا در یک بازار همراهی نکند، در این میان اگر پس از بررسی قیمت مشخص شد علت عدمرشد قیمت، سرکوب قیمتی است، باید گفت این اتفاق فرصتی را برای سرمایهگذاری رانتی صاحبان سرمایه فراهم میآورد، زیرا سرمایهگذاران و صاحبان نقدینگی میدانند که سرکوب قیمت، در نهایت یک جایی پایان مییابد و در آن زمان فنر قیمت رها میشود و این اشخاص از این جهش قیمت انتفاع میبرند.
با توجه به توضیح فوق باید عنوان داشت اساساً تورم در اقتصاد یک علامت است تا نظر سیاستگذاران به بیماری اقتصاد معطوف شود، در این میان با پنهانسازی علامت بیماری نمیتوانیم بیماری را درمان کنیم و اتفاقاً امکان دارد زمان طلایی و حیاتی برای درمان بیماری اقتصادی را از دست بدهیم، از سوی دیگر اگر شرایط عمومی اقتصاد به شکلی است که ایجاد تورم امری اجتنابناپذیر از طریق سیاستگذاران به شمار میرود، حداقل باید عدالت در توزیع تورم را مدنظر قرار دهیم.
از آنجا که وضعیت درآمد و دارایی مردم در ایران متفاوت و گوناگون است، همان تورمی که به طور نمونه سالانه ۵۰درصد از قدرت خرید دهکهای پایین درآمدی میکاهد، امکان دارد سالانه دهها درصد بر ارزش دارایی صاحبان انواع درآمد و دارایی بیفزاید، در این میان در مواقعی که سیاستگذار به دلایلی موجه یا غیرموجه اراده میکند چند کالا را از طوفان تورم مصون بدارد، باید به این مهم توجه داشته باشد که برای سرمایهداران و شکارچیان ارزش افزودههای اقتصاد و بازارهایی با رشد نجومی رانتی بازارسازی نکند.
بررسی روندهای قیمتی در اقتصاد ایران نشان میدهد قیمت در بازارها در نهایت خود را با واقعیتهای اقتصادی تطبیق میدهد، از این رو اگر این یک اصل است، پس بهتر است تا جای ممکن از سرکوب قیمتها پرهیز کنیم و به جای آن کانالهایی را که به خلق تورم اشتغال دارند، مورد اصلاح قرار دهیم، زیرا همانطور که میدانیم سرکوب قیمت میتواند فرصتهای نابرابر اقتصادی را در جامعه رقم بزند، به طور نمونه اگر طلا یا سوخت در ایران بسیار ارزانتر از بیرون مرزها باشد، طبیعی است که این کالاها به بیرون مرز قاچاق شود یا بالعکس. به نظر میرسد جامعه به این بلوغ اقتصادی رسیده است که به جای سرکوب قیمت در یک یا چند کالا خواستار اصلاح ریشههای منتج به خلق تورم شود، مثل ناترازی مالیه دولت، بانکها، صندوقهای بازنشستگی، صندوق توسعه ملی، بیمهها، بودجه هدفمندی یارانهها و بسیاری از شرکتها و بنگاههای اقتصادی.
به هر ترتیب هر چند دولت سیزدهم تاکنون در تسویه بخشی از بدهیهای خلقشده در دولت گذشته موفق بوده و در عین حال بازار ارز را تا جای ممکن کنترل کرده است، اما از حل اساسی مسائل اقتصادی نیز نباید غافل بود، چون مسئله اقتصاد ایران کنترل کوتاهمدت ارز یا طلا و سکه و بازار سهام و مواردی از این دست نیست و این چالشها همانطور که رهبر معظم انقلاب به دولت توصیه فرمودند، باید به شکل اساسی حل شوند و در عین حال نیز ارتباط حل این مسائل اقتصادی باید از نتیجه برجام مجزا شود. در این میان در شرایطی که بیم و امیدها در رابطه با احیای برجام همچون گذشته دیگر موضوعیت ندارد و در آستانه ارسال لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی هستیم و ناآرامیهای اخیر در بعد داخلی و خارجی نیز ریسکهای اقتصادی را خلق کرده و تلاشهایی شده است تا سایه ریسکهای حقوق بشری نیز بر سر اقتصاد ایران سایه افکند، شاهد رشد نرخ سکه طلا بودیم.
کشتیآرای: قیمت سکه ۲میلیون تومان حباب دارد
محمد کشتیآرای یکی از مسئولان اتحادیه طلا در گفتگو با تسنیم درباره وضعیت بازار طلا و سکه اظهار داشت: با وجود تعطیلی بازار جهانی روز گذشته قیمت طلا و سکه افزایش داشت که ناشی از افزایش قیمت ارز در بازار داخلی بوده است.
وی گفت: قیمت سکه به ۱۷میلیون تومان رسید. حباب سکه نیز با افزایش به ۲میلیون تومان رسیده که نشاندهنده افزایش تقاضا برای خرید سکه در بازار است. در هفته قبل با توجه به انتشار اوراق گواهی سکه بانک مرکزی حباب سکه به یکمیلیون و ۴۰۰ هزار تومان کاهش یافته بود.
این فعال بازار طلا و سکه تصریح کرد: هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز به یکمیلیون و ۵۴۰ هزار تومان رسید.
نمای نزدیک
دستگیری ۷ دلال بازار ارز
پلیس امنیت اقتصادی فراجا اعلام کرد هفت نفر از دلالان ارزی دستگیر شدند و ۱۱ میلیون دلار اسکناس تقلبی در بازار ارز تهران نیز کشف شد.
به گزارش شبکه اطلاعرسانی طلا و ارز، بر اساس اعلام پلیس امنیت اقتصادی فراجا، با اقدامات و هماهنگیهای اطلاعاتی و عملیاتی در رهگیری اخلالگران بازار ارز توسط پلیس امنیت اقتصادی فراجا، شبکه هفت نفره انتقال و توزیع ارز تقلبی در سطح بازار تهران منهدم شد. بر این اساس همچنین ۱۱ میلیون دلار اسکناس تقلبی در بازار ارز تهران کشف شد. روز جمعه نیز رئیس پلیس امنیت اقتصادی تهران بزرگ از برخورد با اخلالگران بازار ارز خبر داده بود. هدایت بهرامی اظهار کرده بود: با برنامهریزیهایی که از قبل انجام شده و هماهنگی با دیگر دستگاهها و انجام کارهای اطلاعاتی چندین عملیات پلیسی برای برخورد با سودجویان و متخلفان به اجرا درآمد که مأموران پلیس امنیت اقتصادی با انجام این اقدامات نسبت به شناسایی سرشاخهها و اخلالگران بازار که من به آنها لقب تروریسم اقتصادی را میدهم، اقدام کردند.
به گفته رئیس پلیس امنیت اقتصادی تهران بزرگ، این افراد برای اخلال در بازار ارز اقدام به ایجاد اتاقهای قیمتگذاری کاذب، خالی فروش و انجام معاملات صوری کرده و از این طریق موجب افزایش قیمت ارز شده بودند. همانطور که میدانید بار روانی افزایش قیمت ارز در معیشت مردم و قیمت دیگر کالاها نیز اثرگذار است و در همین راستا نیز پلیس امنیت اقتصادی به سرعت با هماهنگی دیگر دستگاهها وارد عمل شده و با سودجویان و اخلالگران برخورد کرد.
بر اساس اظهارات بهرامی، طی دو هفته اخیر با اقدامات انجام شده از سوی پلیس امنیت اقتصادی، با اتاقهای معاملات فردایی و قیمتگذاریهای صوری و کاذب برخورد شد. مأموران پلیس امنیت اقتصادی تهران بزرگ با اجرای ۹ مرحله طرح عملیاتی برای برخورد با اخلالگران بازار ارز اقدام به تشکیل ۳۴پرونده قضایی کردند و ۶۳ متهم را که در میان آنان افراد دانهدرشت نیز قرار دارند، شناسایی و بازداشت کردند. او از بازدید پلیس از واحدهای صنفی و صرافیها خبر داده و گفته بود، در جریان این بازدیدها با ۱۲واحد صنفی متخلف برخورد شده و در مجموع ۳ میلیونو۳۱۴هزار عدد انواع واحد ارز از دلالان ارزی نیز کشف و ضبط شد، ارزش ریالی ارزهای کشفشده بالغ بر ۳۶میلیارد تومان بود.